Antep Fıstığı Psillidi (Agonoscena pistaciae): Zararı, Yaşam Döngüsü ve Mücadele Yöntemleri

Antep Fıstığı Psillidinin Tanımı ve Yaşam Döngüsü

Erginleri 1,2–1,8 mm uzunluğunda, kirli açık sarı renklidir. Kışı, ağaçların kuytu bölgelerinde ve dökülmüş yaprakların arasında geçirir. İlkbaharın başında, genellikle nisan ayının ilk günlerinden itibaren aktif hale gelirler. Dişiler yumurtalarını genç yapraklara ve sürgün uçlarına bırakır. Her bir dişi yaklaşık 120-150 yumurta bırakabilir.

Yumurtalar sıcaklığa bağlı olarak 4,5 ila 7 gün içinde açılır. Yumurta döneminden çıkan nimfler, yaprakların özsuyunu emerek gelişimini sürdürür. Beslenme sırasında dışkı olarak tatlımsı ve yapışkan bir madde salgılarlar. Zararlının yoğun olduğu ağaçların altında bu tatlı madde kristalleşerek beyaz bir tabaka oluşturur. Antep fıstığı psillidi, yılda 6 ila 7 döl verebilir.

Antep Fıstığı Psillidinin Zarar Şekli

Bu zararlı, bitkinin özsuyunu emerek gelişmesini sekteye uğratır. Özellikle genç fidanlarda etkisi daha belirgindir. Aşırı yoğunlukta zarar oluşması durumunda:

• Yapraklar zamanından önce sararır ve dökülür.
• Karagöz olarak bilinen meyve tomurcukları dökülebilir.
• Meyveler yeterince dolmaz, kalite düşer.
• Ağacın genel gelişimi zayıflar ve sonraki yılların verimi de olumsuz etkilenir.

Hangi Bitkilerde Görülür?

Bu zararlı, ülkemizde yalnızca antepfıstığı ağaçlarında ve yabanî antepfıstığı türlerinde görülmektedir. Diğer meyve ağaçlarında herhangi bir zarara neden olmaz.

Antep Fıstığı Psillidiyle Mücadele Yöntemleri

Kimyasal mücadele, zararlının yoğunluk gösterdiği dönemlerde kontrollü şekilde uygulanmalıdır. Etkili bir mücadele için şu noktalara dikkat edilmelidir:

• Mayıs ayı ortalarından itibaren, her hafta 100 bileşik yaprak kontrol edilerek sayım yapılmalıdır.
• Bileşik yaprak başına 25-30 nimf tespit edilirse ve yumurtaların büyük bölümü açılmışsa, ilaçlama zamanı gelmiş demektir.
• İlk yazlık ergin ve yumurta artışı gözlemlenmiş ancak doğal düşmanların (parazitlerin) henüz çıkışı başlamamışsa tek bir zamanlı ilaçlama yeterlidir.
• Geç kalınırsa karagöz dökümü gibi geri dönüşü zor zararlar oluşabilir.

Doğal dengeyi korumak için gereksiz ilaçlamalardan kaçınılmalı ve gözlem temelli karar verilmelidir. Özellikle parazitoitlerin varlığı gözlemlenmişse biyolojik dengeye zarar vermemek için ilaçlamada dikkatli olunmalıdır.